leszno declaration

Deklaracja Leszczyńska

na rzecz wsparcia osób dotkniętych wojną i konfliktami zbrojnymi oraz profesjonalistów zajmujących się ochroną zdrowia psychicznego, w tym psychiatrów, psychoterapeutów, terapeutów i innych specjalistów

W odpowiedzi na niszczycielskie skutki i traumę wojen i konfliktów zbrojnych deklaracja ta uznaje niekwestionowaną pilność potrzeb dzieci, młodzieży i dorosłych. Wyzwania, przed którymi stoją, wymagają dostosowanego do ich potrzeb dedykowanego wsparcia, kierowanego zarówno do jednostek jak i całych rodzin, które starają się odbudować swoje życie po doświadczeniu przemocy wojennej.

Najważniejszym elementem tej inicjatywy jest prośba o wsparcie dla psychiatrów, psychoterapeutów, terapeutów i innych specjalistów w dziedzinie ochrony zdrowia psychicznego pracujących w regionach dotkniętych wojną i konfliktami zbrojnymi, których specjalistyczna wiedza w zakresie radzenia sobie ze skutkami przemocy fizycznej, psychicznej, emocjonalnej, ekonomicznej,  seksualnej i zaniedbania ma kluczowe znaczenie dla powrotu do zdrowia osób dotkniętych wojną i konfliktami zbrojnymi oraz wspierania ich odporności psychicznej.

Deklaracja ta nie pomija istotnej funkcji opieki sprawowanej przez innych specjalistów, którzy zapewniają bardzo potrzebną i wymaganą pomoc i leczenie. Jednakże intencją niniejszej deklaracji jest celowe skupienie się przede wszystkim na potrzebach w zakresie zdrowia psychicznego osób bezpośrednio dotkniętych wojną i konfliktami zbrojnymi oraz wyjątkowych wyzwaniach, przed którymi stoją osoby udzielające im profesjonalnej pomocy.

Cele:

  1. Znaczenie: psychiatrzy, psychoterapeuci, terapeuci i inni specjaliści zajmujący się zdrowiem psychicznym, pracujący na obszarach dotkniętych wojną i obszarach pokrewnych, są stale narażeni na następstwa przemocy. Zarówno z ludzkiego, jak i moralnego punktu widzenia te bolesne skutki zasługują na uwagę społeczności międzynarodowej.
  2. Specjaliści wspierający: psychiatrzy, psychoterapeuci i inni specjaliści zajmujący się zdrowiem psychicznym, pracujący w trudnych warunkach wojennych, często doświadczają znacznych obciążeń emocjonalnych i etycznych wynikających ze swojej pracy. Deklaracja ta wyraża wsparcie dla tych profesjonalistów, którzy poświęcają się pomocy osobom cierpiącym z powodu następstw traum wojennych.
  3. Zapewnienie standardów pracy: niniejsza deklaracja zobowiązuje profesjonalistów zajmujących się zdrowiem psychicznym do utrzymywania najwyższych standardów pracy zgodnie z konwencjami i protokołami Organizacji Narodów Zjednoczonych, Światowej Organizacji Zdrowia oraz kodeksami etyki zawodów pomocowych. Przestrzeganie tych standardów jest niezbędne dla zapewnienia jakości i efektywności udzielanej pomocy.
  4. Współpraca i szkolenia: współpraca między profesjonalistami zajmującymi się zdrowiem psychicznym i  organizacjami ich zrzeszającymi ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia wysokiej jakości kompleksowej opieki. Zdecydowanie zaleca się taką współpracę oraz organizację szkoleń i warsztatów rozwijających umiejętności i kompetencje w zakresie zapewniania wsparcia psychologicznego i pokrewnego.
  5. Ułatwienia dostępu: ważne jest zapewnienie profesjonalistom udzielającym pomocy z  obszaru zdrowia psychicznego, pracującym z osobami cierpiącymi z powodu przemocy wojennej i jej psychospołecznych konsekwencji, w tym zaburzeń i traum, dostępu do wsparcia w zakresie zdrowia psychicznego. Ta wyjątkowa praca terapeutyczna jest niezwykle obciążająca, a zapewnienie takiej pomocy specjalistom ostatecznie przynosi korzyści osobom i rodzinom po doświadczeniu traumy wojennej objętych specjalistycznym wsparciem terapeutycznym.
  6. Współpraca międzynarodowa: niniejsza deklaracja wzywa społeczność międzynarodową do współpracy w zapewnianiu wsparcia merytorycznego i finansowego dla inicjatyw opracowanych i organizowanych przez specjalistów z obszaru zdrowia psychicznego,  na rzecz osób ocalałych z przemocy wojennej.  Niniejszy dokument ma na celu zapewnienie profesjonalnego wsparcia psychospołecznego wszystkim osobom dotkniętym przez wojnę i konflikty zbrojne, niezależnie od ich lokalizacji geograficznej.

Trauma wojenna obejmuje:

Osoby:

  1. biorące udział w bezpośrednich działaniach wojennych i konfliktach zbrojnych (wojskowi i cywile, uwięzieni w strefach walk i inne ofiary powiązanych ataków),
  2. uchodźcy, osoby repatriowane i wysiedlone; osoby zmuszone do opuszczenia swoich domów i krajów pochodzenia często doświadczają traumy związanej z przeżytą stratą,
  3. osoby, które są bezpośrednimi świadkami cierpienia innych: psychiatrzy, psychoterapeuci, terapeuci i inni specjaliści z obszaru zdrowia psychicznego, pracownicy pomocy humanitarnej, dziennikarze i inni świadkowie konfliktów wojennych, którzy mogą rozwinąć traumatyczne reakcje (traumy wtórnej, zastępczej, retraumatyzacji) w wyniku obserwacji znaczącego cierpienia innych,
  4. osoby, które są pośrednimi świadkami działań wojennych i ich skutków (za pośrednictwem mediów).


Doświadczenie przemocy wojennej:

  1. fizycznej – naruszanie nietykalności fizycznej, w szczególności: uwięzienie, znęcanie się, tortury,
  2. psychicznej – ciągłe narażenie na zagrożenie życia, bycie świadkiem przemocy wobec innych, izolacja społeczna i brak wsparcia emocjonalnego,
  3. seksualnej – naruszenie intymności, w szczególności gwałty, wykorzystywanie seksualne przez ludzi władzy, przymusowe małżeństwa, molestowanie seksualne i zastraszanie,
  4. ekonomicznej – naruszenie własności, w szczególności niszczenie mienia, włamania, kradzieże, rozporządzanie czyjąś własnością, praca przymusowa bez wynagrodzenia, utrata źródeł dochodu, zniszczenie środków produkcji i środków utrzymania (np. upraw, zwierząt hodowlanych),
  5. zaniedbania – naruszenie obowiązku  opieki ze strony osób bliskich, w szczególności: pozbawianie pożywienia, schronienia, nieudzielenie pomocy, utrudnienie dostępu do niezbędnych warunków i zaspokojenia podstawowych potrzeb, brak dostępu do edukacji, szczególnie w kontekście dzieci i młodzieży, brak dostępu do opieki zdrowotnej, niemożność zapewnienia bezpieczeństwa i stabilności, co szczególnie dotyczy dzieci i osób starszych.

Psychospołeczne konsekwencje: w wyniku doświadczenia przemocy wojennej może dochodzić do zaburzeń w obszarze funkcjonowania psychospołecznego, zaburzeń psychicznych, w szczególności zespołu stresu pourazowego (PTSD) o różnym nasileniu i czasie trwania, które  mogą rozwinąć się bezpośrednio lub pośrednio u osób dotkniętych doświadczeniami wojny i konfliktów zbrojnych.

Transgeneracyjne konsekwencje: wojna i konflikty zbrojne mogą  uaktywnić traumy międzypokoleniowe lub/i przyczynić się do ich powstania.  Dzieci i wnuki osób, które doświadczyły takich traum, mogą również doświadczać traum, jakich doświadczyli ich przodkowie.

Deklaracja

  1. Wyrażamy głęboką troskę i współczucie dla osób i rodzin dotkniętych wstrząsającymi doświadczeniami wojennymi i uznajemy potrzebę zapewnienia im opieki, wsparcia i pomocy. Podkreślamy także różnorodność potrzeb osób dorosłych,  młodzieży i dzieci dotkniętych wojną i konfliktami zbrojnymi, uznając, że specjalistyczna opieka, której wymagają  te zróżnicowane grupy wiekowe musi zostać zapewniona poprzez dedykowane wsparcie i interwencje.

  2. Podkreślamy wagę zapewnienia dostępu do profesjonalnej pomocy psychiatrycznej, psychoterapeutycznej, terapeutycznej i innej związanej z ochroną zdrowia psychicznego, osobom i rodzinom dotkniętym traumą wojenną i związanymi z nią doświadczeniami.
  3. Udzielanie pomocy wszystkim osobom cierpiącym z powodu konsekwencji szeroko rozumianych traum wojennych, wymaga bardzo wysokich standardów pracy i profesjonalizmu.
  4. Traumy wojenne wymagają szczególnego rozumienia, wrażliwości i dedykowanych działań ze strony profesjonalistów zajmujących się zdrowiem psychicznym.
  5. Deklarujemy wsparcie profesjonalistów pracujących z osobami dotkniętymi przemocą wojenną poprzez zapewnienie im narzędzi niezbędnych do ich pracy.
  6. Podkreślamy potrzebę zapewnienia wsparcia emocjonalnego i psychologicznego psychiatrom, psychoterapeutom, terapeutom i innym specjalistom związanych z ochroną zdrowia psychicznego, którzy pracują w trudnych warunkach związanych z wojną, konfliktem zbrojnym i w konsekwencji mogą doświadczyć traumy wtórnej, zastępczej lub retraumatyzacji.
  7. Niezbędne jest wspieranie współpracy pomiędzy profesjonalistami i organizacjami oraz organizowanie szkoleń i warsztatów podnoszących wiedzę, umiejętności i kompetencje w zakresie pomocy osobom dotkniętym traumą wojenną.
  8. Zobowiązujemy się do otwartej komunikacji, dzielenia się doświadczeniami, wiedzą i ciągłego podejmowania wysiłków mających na celu poprawę życia wszystkich osób dotkniętych bezpośrednio i pośrednio przemocą związaną z działaniami wojennymi.
  9. Wzywamy społeczność międzynarodową do wsparcia inicjatyw mających na celu opiekę nad osobami bezpośrednio i pośrednio dotkniętymi szeroko rozumianą traumą wojenną.

  10. Apelujemy do międzynarodowych organizacji pomocy humanitarnej i organizacji świadczących usługi zdrowotne, rządów krajowych, instytucji Unii Europejskiej  i agencji Organizacji Narodów Zjednoczonych o globalne zaangażowanie i mobilizację na rzecz zapewnienia pomocy i wsparcia osobom, rodzinom oraz wszystkim wspomnianym wcześniej profesjonalistom dotkniętym skutkami przemocy wojennej.

24 listopada 2023 roku dokument został po raz pierwszy podpisany w Lesznie (Polska) i odczytany.

 

.

podpisz deklarację w imieniu organizacji

Referencje

  1. Altawil, M.A.S., El-Asam, A. & Khadaroo, A. Impact of chronic war trauma exposure on PTSD diagnosis from 2006 -2021: a longitudinal study in Palestine. Middle East Curr Psychiatry 30, 14 (2023). DOI:10.1186/s43045-023-00286-5
  2. Charlson, F., van Ommeren, M., Flaxman, A. et al. New WHO prevalence estimates of mental disorders in conflict settings: a systematic review and meta-analysis. Lancet, 394(10194):240-248(2019). DOI:10.1016/S0140-6736(19)30934-1
  3. Dashorst, P., Mooren, T., Kleber, R. et al. Intergenerational consequences of the Holocaust on offspring mental health: A systematic review of associated factors and mechanisms. Eur. J. Psychotraumatol. 10(1),1654065 (2019).  DOI:10.1080/20008198.2019.1654065
  4. Jayuphan, J., Sangthong, R., Hayeevani, N. et al. Mental health problems from direct vs indirect exposure to violent events among children born and growing up in a conflict zone of southern Thailand. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol 55, 57–62 (2020). DOI: 10.1007/s00127-019-01732-8
  5. Jenkins SR, Baird S. Secondary traumatic stress and vicarious trauma: a validational study. J Trauma Stress. Oct;15(5):423-32.(2002) doi: 10.1023/A:1020193526843.
  6. Johnson, R.J., Antonaccio, O., Botchkovar, E. et al. War trauma and PTSD in Ukraine’s civilian population: comparing urban-dwelling to internally displaced persons. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol 57, 1807–1816 (2022). DOI:10.1007/s00127-021-02176-9
  7. Killian, K. D. Helping Till It Hurts? A Multimethod Study of Compassion Fatigue, Burnout, and Self-Care in Clinicians Working With Trauma Survivors. Traumatology, 14(2), 32-44. (2008). DOI:10.1177/1534765608319083
  8. Musisi, S. & Kinyanda. E. Long-Term Impact of War, Civil War, and Persecution in Civilian Populations—Conflict and Post-Traumatic Stress in African Communities. Front. Psychiatry 11:20 (2020). DOI: 10.3389/fpsyt.2020.00020
  9. Sangalang, C. C. & Vang, C. Intergenerational trauma in refugee families: A systematic review. J. Immigr. Minor. Health 19(3), 745–754 (2017). DOI:10.1007/s10903-016-0499-7

  10. American Psychological Association: Ethical Principles of Psychologists and Code of Conduct. https://www.apa.org/ethics/code [access: 05.11.2023]

  11. United Nations High Commissioner for Refugees: MHPSS Annex of Public Health Strategy 2021-2025. https://www.unhcr.org/media/mhpss-annex-public-health-strategy-2021-2025?fbclid=IwAR1DlXsIrZ9KnjSelKP4Kpuc7UjkZvjCqYOUkQ_8akyzYxQ5p91CHhesPAQ [access: 10.11.23023]

  12. World Health Organization: World mental health report: Transforming mental health.  16 JUNE 2022. https://l.facebook.com/l.php?u=https%3A%2F%2Fwww.who.int%2Fteams%2Fmental-health-and-substance-use%2Fworld-mental-health-report%3Ffbclid%3DIwAR3YKqhrMbLOud70qh8TXbJYo0RhS8sSqi8yvpUBOyoR9SjORk2v9HDraLY&h=AT3YsNPaY1rwZq2IHdNDetXLxYTN4ghQaQIsetoVFCto9IKQeyzms0ASxNhcY6TS5t_HJWahExSruXVHt3SuwgbRqFIrN6O8-X4-dUODy8AshZkGzw8szu96ax3oZxedt15ptg [access: 05.11.2023]

Copyright © 2023 Leszno Declaration | Polityka plików cookies
Scroll to Top